شهرهای انسانی به جای ناکجا شهرها - وبلاگ لوئیس

به گزارش وبلاگ لوئیس، خبرنگاران/یزد یک پژوهشگر و دکتری برنامه ریزی شهری با بیان این که شهر با انسان هایش، شهر می گردد نه با خیابان ها و اتومبیل هایش، شهرهای آینده را شهرهایی با فضاهای باز برای مصاحبه، پیاده محور و انسانی خواند.

31 اکتبر هر سال به نام روز جهانی شهرها نام گذاری شده است؛ البته موضوع عام روز جهانی شهرها، شهر بهتر، زندگی بهتر است اما همه ساله موضوعی که موفقیت های شهری شدن یا چالش های ناشی از آن را منعکس کند نیز ذیل این موضوع انتخاب می شود.

ابوالفضل رزم آور پژوهشگر حوزه شهری به همین بهانه در گفت وگو با خبرنگار وبلاگ لوئیس شهرها را مهمترین کنشگرانی دانست که هم تاثیرگذارند و هم تاثیرپذیرند.

وی اضافه نمود: بدیهی ترین امر در شهر، رابطه انسان و محیط است چرا که انسان برای تامین مایحتاج خود، محیط را دست کاری می نماید و سپس، این محیط است که تاثیر خود را بر انسان القا می نماید به عبارتی انسان هر کاری کند، به خودش باز می شود.

وی در ادامه اعلام نمود: اندازه فضای عملکرد انسان بر اساس نظریات فلاسفه، شهرسازان و جغرافی دانان متفاوت است، مثلاً افلاطون معتقد است اندازه شهر نه باید خیلی عظیم باشد و نه آن قدر کوچک، جمعیت شهر هم باید 40 تا 50 خانوار باشد به طوری که این شهر بتواند نیازهای ساکنین خود را برآورده کند یا ارسطو معتقد است که اندازه شهر باید با عملکردش مرتبط و محدود باشد و شهروندان بتوانند شخصیت یکدیگر را بشناسند.

باغشهر؛ معجزه قرن بیستم

رزم آور با اشاره به این که هاوارد، باغشهری را پیشنهاد داد که کارشناسان در کنار اختراع هواپیما، آن را یکی از معجزات قرن بیستم دانستند، تاکید نمود: در میان همه این نظرات آنچه نادیده یا کمتر دیده شده، این بوده است که آیا شهرها برای انسانها هستند یا انسان ها فرایندی از این شهرها هستند.

وی با طرح این سوال که آیا شهرها به همین خیابان ها و ساختمان های افراشته و اتومبیل هایش شناخته می شوند یا عاملی دیگر به شهرها هویت می دهند؟ توضیح داد: تا دوره پیش از پسامدرن تعریف شهر، همین بود اما از دهه هفتاد میلادی، نگرش های جدیدی شکل گرفت که فضاهای شهری را تغییر داد و معتقدند شهرها زاییده فرایند انبوه ساختمان ها نیستند و از حقوقی صحبت کردند که تا پیش از آن کسی به آن توجه نداشت.

این پژوهشگر شهری تاکید نمود: بر اساس این دیدگاه فضاهای شهری به سه بخش تقسیم می شود که شامل؛ فضاهای باز نظیر بوستان ها و خیابان ها که استفاده همگان از آن آزاد و رایگان هست، دوم فضاهای عمومی بسته نظیر سینما یا کتابخانه های خاص که برای حضور در آن باید شرایط خاص داشت یا هزینه داد و نوع سوم فضا شامل فضاهای باز نیمه عمومی مثل محوطه دانشگاه ها و زمین های ورزش است.

وی تاکید نمود: بنده معتقدم در بین این فضاها، برنامه ریزان و کنشگران شهری و مدیران شهری باید بر توسعه فضاهای باز اهتمام بیشتری داشته باشند زیرا در شهرهای آینده، زندگی نه درون ساختمان ها بلکه زندگی بین ساختمان هاست به عبارتی Life Between building هست.

رزم آور گفت: به عقیده فوکو، شهروندانی که داخل ساختمان هستند، داخل شهر نیستند و حتی پا را فراتر از این می گذارد و می گوید؛ افرادی که داخل ماشین هستند و از خیابان عبور می نمایند، این افراد هم داخل شهر نیستند، زیرا ارتباط فضایی و مکانی خودرا با شهر قطع نموده اند.

حس ها به شهر هویت می دهند

این عضو سابق شورای اسلامی شهر اردکان ادامه داد: معتقدم که ما در گذشته ناکجا شهر و یا دگر جایی درست نموده ایم. در این شهرها انسانها به شتاب می گذرند و به عتاب می نگرند! دوستی ها و آشنایی ها و رفاقت ها، بوقی هست! همدیگر را آن طور که داخل اتومبیل هایمان نشسته ایم و بعضاً در سرچهارراه ها پشت چراغ هدایت به هم می رسیم و با زدن بوق و تکان دادن دست، نسبت به هم ابراز محبت می کنیم و از هم دور می شویم.

وی با بیان این که مدیران شهری ما باید به این باور برسند که هم سبک طراحی شهرها عوض شده و هم مدیریت آنها دیگر به سبک و سیاق گذشته میسر نیست، تاکید نمود: معتقدم وقتی می توان عنوان شهر را به مکانی داد که آن مکان را بتوان با احساس پنجگانه آدمی تعریف کرد زیرا شهرها همانند انسان موحوداتی زنده هستند که هم می توانند ببویند و هم قابل بوییدن است، می شود آن را لمس کرد، می شود زیبایی هایش را دید، در و دیوارش با انسان حرف می زند و می توان حرف هایش را شنید و حتی قابل مزمزه کردن است.

وی تاکید نمود: این حس ها هستند که به شهر هویت می دهند و شهر اگر این ها را نداشته باشد، بی هویت است و شهر بی هویت، یک شهر گیج و منگ است.

رزم آور با بیان این که مدیریت در این شهرها کاملا مشارکتی و از پایین به بالاست، گفت: در طراحی و ساخت فضاهای عمومی این شهرها رفتار ساکنین به عنوان یک ظرفیت محیطی باید در نظر گرفت، به گونه ای که محور طراحی در این شهرها، طراحی برای مردم و همراه مردم به شمار می رود زیرا شهرها با انسان ها، شهر می شود نه با خیابان ها و اتومبیل هایش لذا شهرهای آینده، شهرهایی با فضاهای باز برای تبادل نظر، پیاده محور و انسانی، هستند.