مبلمان شهری چیست؟ - وبلاگ لوئیس

به گزارش وبلاگ لوئیس، شهر مکانی مملو از جمعیت است و باید از تجهیزات و امکاناتی برخوردار باشد که نیاز شهروندان را پاسخ دهد. فضای هر شهر متناسب با فرهنگ مردمی است که در آن زندگی می کنند و هر آنچه که در این فضا به چشم می خورد نماد خواسته ها و نیازهای این افراد است. در حال حاضر با پیشرفت علم و تکنولوژی و خلق ایده های جدید، فضاسازی شهری با امکانات جدید امکان پذیر شده و مسئولین سعی می کنند با شناخت نیاز افراد گام موثری در ایجاد امکانات رفاهی و بهبود روحیه افراد بردارند. انسان موجودی است که همواره به دنبال زیبایی است، از این رو زندگی در مکانی که از نظر بصری زیبا و چشم نواز بوده و نیازها را پاسخگو باشد یک اصل است. در این نوشته از ما به مفهومی که این روزها در حوزه شهرسازی و طراحی المان های شهری به وفور شنیده می شود و برنامه ریزی های ویژه ای برای اجرای آن در نظر گرفته شده اشاره می کنیم. آیا تا به امروز واژه مبلمان شهری را شنیده اید؟ چه تصوری از این عبارت دارید؟ آیا با گفتن این عبارت تصویر صندلی های تعبیه شده در سطح شهر به ذهن شما خطور می کند؟ مبلمان شهری چه المان هایی را در بر می گیرند؟ هدف از طراحی و اجرای مبلمان شهری در فضای شهر چیست؟ ما به تمام این سوالات پاسخ خواهیم داد. با ما همراه باشید.

در حوزه فضاسازی شهری، مبلمان شهری نقشی پر رنگ دارد و مفاهیم بسیار گسترده ای را در بر می گیرد. مبلمان شهری در زمره تجهیزات شهری قرار می گیرد و زیبایی شهری را تامین می کند. اگر بخواهیم به مفهموم کلی مبلمان شهری اشاره کنیم می توانیم هر چیزی که عموم مردم در فضای شهر از آن استفاده می نمایند و نیاز آن ها برآورده می گردد را در نظر بگیریم. هر چیزی از وسایل، اشیاء و نمادها گرفته تا بناهایی که برای استفاده عموم ساخته شده اند مبلمان شهری نامیده می شوند. این نکته لازم به ذکر است که مبلمان شهری نیازهای عمومی مردم را باید تامین کند و در صورت عدم پاسخگویی به نیاز افراد در نظام شهری اختلال و ناهنجاری ایجاد خواهند کرد.

مفاهیم مبلمان شهری بسیار وسیع هستند و دامنه گسترده ای از عناصر مختلف را شامل می شوند. در واقع تمام اجزاء و امکاناتی که نقش آن ها خدمت رسانی به مردم است و با ویژگی های ظاهری خود نظیر شکل، رنگ، مکان قرارگیری و نوع کاربرد نقش مهمی در زیباسازی شهر ایفا می نمایند در دسته مبلمان شهری قرار می گیرند. هویت شهر و فرهنگ آن با مبلمان شهری نمود پیدا می کند و نیاز مردم جامعه رفع می گردد. برخلاف تصور عموم که تنها مبلمان شهری را صندلی ها و نشیمنگاه های سطح شهر می دانند، المان هایی مانند سطل زباله، بیلبوردهای تبلیغاتی، چراغ های روشنایی، مجسمه های شهری، سرویس بهداشتی های عمومی، ایستگاه های اتوبوس، وسایل بازی و ورزشی پارک ها، صندوق های پست، آلاچیق ها، آب نماها، فواره ها، کیوسک های سطح شهر و … نیز در این دسته قرار می گیرند. در کل می توان مبلمان شهری را به چهار دسته مبلمان پارک، مبلمان خیابان، مبلمان ترافیک و مبلمان تبلیغات و اطلاع رسانی تقسیم نمود که هر کدام اجزاء و امکانات مربوط به خود را شامل می شوند.

مبلمان شهری در پروژه های شهری بسیار حائز اهمیت هستند و توجه ویژه بدان معطوف می گردد. اگر مبلمان شهری بر اساس استاندارهای لازم، زیبایی، نیاز شهروندان، مکان مناسب و … اجرا گردد نه تنها محیطی امن و زیبا برای شهروندان فراهم می کند بلکه ارتباط افراد و فضای جامعه نیز تقویت می گردد. در حال حاضر در کشورهای توسعه یافته طراحی شهری و زیباسازی آن بسیار مورد توجه قرار می گیرد زیرا رضایت از فضای شهری منجر به تسهیل ارتباط افراد جامعه و دست یافتن به عملکرد محیطی و اجتماعی بهتر می گردد. مبلمان شهری یکی از موثرترین عوامل شهری هستند که در ذهن شهروندان و گردشگران باقی خواهند ماند.

همه افراد جامعه به مکان بازی برای بچه ها، ایستگاه های حمل و نقل عمومی، فضای نشیمن، علائم شهری برای تردد، سرویس بهداشتی و … نیاز دارند، از این رو نمی توان نقش مبلمان شهری را نادیده گرفت. برای مثال علائم شهری افراد را برای تردد راهنمایی می نمایند و ترافیک شهری را به میزان قابل توجه کاهش می دهند. علائم هشدار دهنده و اخباری و تابلوها تردد خودروها را سازمان دهی می نمایند و از جمله المان های ضروری برای مدیریت شهری محسوب می شوند. در طراحی مبلمان شهری باید از طرح های جدید، کاربردی و خلاقانه استفاده نمود زیرا تغییرات شهری به مهارت های ویژه و اصولی نیازمند هستند تا بتوانند تاثیرگذار باشند. عدم استفاده از طرح های منسوخ شده و به کارگیری ایده های جدید از جمله فاکتورهای اساسی در برنامه ریزی برای طراحی شهری هستند.

مبلمان شهری نمادی از نوآوری های شهری، فرهنگ، مذهب، نیازها و هویت شهر است و نه تنها زیبایی شهر را متمایز نشان می دهند بلکه بخشی از زندگی افراد را در بر می گیرند. تفاوت این المان ها، اشکال و رنگ های متفاوتی که به نمایش می گذارند هر کدام حس زیبایی شناسی در افراد را زنده کرده و محیطی مطلوب برای رفع نیاز آن ها فراهم می نمایند. در واقع تاثیر روانی المان های شهری بر افراد غیر قابل انکار است زیرا آن ها احساسات افراد را بر انگیخته و منجر به تعلق خاطر شهروندان به شهر خواهند شد. این المان ها گروه های مختلف جامعه را به یکدیگر ارتباط می دهند و فضایی مشترک برای تجربیات آن ها به وجود می آورند.