هنر تعزیه بومی و بین المللی است - وبلاگ لوئیس

به گزارش وبلاگ لوئیس، اردشیر صالح پور عصر پنجشنبه در همایش نقش تعزیه در فرهنگ عامه در شهرستان سوادکوه، با اشاره به ثبت جهانی تعزیه به عنوان هنر ایرانی در پنج سال پیش، گفت: تعزیه به بشریت اختصاص دارد و از این رو، نه یک هنر بومی و ملی بلکه یک هنر بین المللی است.

این پژوهشگر تئاتر، با اشاره به نظریات جامعه شناسان مبنی بر دین هنری یا هنر دینی و با اشاره به برخی کوشش ها برای دینی کردن هنر پس از انقلاب، گفت: تجربه بسیار موفق یونانیان این است که به جای اینکه هنر خود را دینی نمایند، دین خود را هنری کردند و اکنون پس از گذشت 2800 سال از شکل گیری تمدن آتنی، ما به وسیله هنر یونانیان با دین آنها آشنا شدیم.

وی با بیان اینکه تجربه موفق یونانیان را ما در عصر صفویان شروع کردیم، ادامه داد: در این دوره، آموزه های شیعی به وسیله یک فرایند هنری احیا شد و ریشه و جان مایه تعزیه از همین دوره صفویه است.

صالح پور با بیان اینکه تا وقتی ما از تعزیه شناخت کافی به دست نیاوریم، قدر آن را نخواهیم دانست، گفت: تعزیه یگانه نمایش دنیای اسلام و یک هنر ایرانی است که از امتزاج فرهنگ غنی ایرانی و تعلق ایرانیان به شیعه ایجاد شده و از این رو است که نه در کشورهای عربی که در ایران شکل گرفته و ذوق ایرانی آن را متجلی و متعالی کرد.

وی با اشاره به سخن استاد صبا مبنی بر اینکه تعزیه یک اپرای تراژیک آوازی است، از دیگر ویژگی های آن به سمبولیک بودن آن اشاره نمود و اضافه کرد: سمبول رنگ و انتخاب رنگ ها در تعزیه، نه یک امر خلق الساعه و جعلی که ریشه در فلسفه خیر و شر و فرهنگ باستان دارد و از این رو، تا کنون نیز حفظ شده است.

این پژوهشگر تئاتر با بیان اینکه تعزیه نه یک تاریخ یا علم، بلکه قرائت هنری از دین است، بر وجود جنبه های فانتزی در تعزیه تأکید کرد و اضافه کرد: حذف فانتزی از تعزیه، ما را از وجه هنری آن دور می نماید و اجرای عین واقعه تاریخی در تعزیه خوب نیست.

وی با بیان اینکه تعزیه نه یک واقعیت بلکه حقیقت است، ادامه داد: در واقعیت آنچه که هست بیان می شود اما در حقیقت، آنچه که باید باشد و در تعزیه نیز، وجه آرمانی دین بیان می شود و از این رو، تعزیه یک هنر قدسی است.

صالح پور با اشاره به گسست در تعزیه در دوره پهلوی، این انقطاع را عامل عدم شکل گیری هنر و تئاتر ملی دانست و اضافه کرد: اگر چنین گسستی رخ نمی داد اکنون ما تعزیه با موضوعات مختلف همچون نفت، اختلاس داشته ایم، کمااینکه در دوره قبل از گسست، تعزیه مضحک یا کمیک (خنده بر اشقیا) وجود داشته است.

وی با بیان اینکه تعزیه در جمهوری اسلامی نیز مظلوم واقع شده است، گفت: برای حضور در دهکده جهانی نیازمند شناسنامه و هویت ایرانی هستیم و هنر با هویت ما همین تعزیه است.